Veganisme, wat is dat eigenlijk precies?
ve·ga·nist (de; m,v; meervoud: veganisten)
1 iem. die geen dierlijke producten eet of op een andere manier gebruikt
Volgens de Van Dale is een veganist iemand die geen dierlijke producten eet of gebruikt. Duidelijk, maar wel een beetje kort door de bocht! Want veganisme gaat niet alleen om een praktische uitvoering, maar er zit een ideologie achter die de exploitatie van dieren afwijst. Een veganist is namelijk anti speciësistisch, dat wil zeggen: tegen de discriminatie op basis van soort. Een dier is wel anders, maar niet minder dan een mens:
Volgens het veganisme is het gebruik van dieren wreed en onnodig, zeker in de westerse maatschappij. Mensen kunnen prima leven op een plantaardig dieet, en leven vaak gezonder en soms zelfs langer. ¹
Maar uiteindelijk draait veganisme niet om gezondheid, maar om de dieren.
Het verschil tussen vegan en plantaardig
Deze twee termen worden nog regelmatig door elkaar gehaald! Iemand die plantaardig eet voor zijn gezondheid, is namelijk nog geen veganist. Zij doen het namelijk voor zichzelf, en niet voor de dieren. Een klein, maar essentieel verschil. Zo kan een veganist ook ongezond eten, bijvoorbeeld met veel friet, pizza, snoep of chips. Gelukkig is een plantaardig dieet over het algemeen gezonder, en dat is een fijne bijkomstigheid!
Veganisme in de praktijk
Een veganist gebruikt dus geen dierlijke producten, zoals o.a.:
vlees, zuivel en eieren
Vis en andere zeedieren
wol, zijde, leer, dons
honing, bijenwas, gelatine
En geen producten waarvoor dieren zijn uitgebuit, zoals:
verzorgingsproducten, cosmetica etc. waar dierproeven voor zijn gedaan
truffel waarvoor varkens worden ingezet
kokosproducten waarvoor apen worden ingezet
Wat veel mensen hierbij weleens vergeten is dat veganisme een streven is om 'voor zover mogelijk en in de praktijk uitvoerbaar' geen dierlijke producten te gebruiken. Zo kan iemand die medicijnen nodig heeft die op dieren zijn getest, nog steeds veganist zijn. Zo richten vegan activisten zicht niet op inheemse volkeren die dieren nodig hebben om te overleven (hoewel er ook vegan inheemse stammen bestonden), maar op de westerse maatschappij waarbij er plantaardig voedsel in overvloed is, en waarbij het gebruik van dierlijke producten ook nog eens een enorme voetafdruk op de planeet achterlaat.²
Een vegan lifestyle klinkt moeilijker dan het is, als je focust op wat niét mag. Als je de overstap maakt van vleeseter of vegetariër naar veganist, is het een kwestie van wennen en nieuwe eetgewoontes aanleren. Koop je bijvoorbeeld normaal yoghurt? Dan moet je uitzoeken welke plantaardige yoghurt je ook lekker vindt. Zodra je eenmaal nieuwe gewoontes en favoriete plantaardige producten kent, is het veel makkelijker!
Mijn verhaal
De overgang van vleeseter naar vegetariër en uiteindelijk veganist heeft bij mij lang geduurd. Als grote dierenvriend vond ik het vroeger al vréselijk dat er dieren dood werden gemaakt voor mijn eten. Als kind probeerde ik het weg te stoppen omdat ik het gevoel had geen alternatief had, want ik lustte immers al zo weinig? Wat bleef er dan nog over, dacht ik... Als tiener (ca. 2002) deed ik wel een eerste poging en probeerde ik groenteburgers uit. Ik vond ze niet alleen vies, ook mijn moeder was niet heel enthousiast om mijn levensstijl te faciliteren. Het hield niet lang stand.
Zodra ik uit huis ging om te studeren ben ik wél vegetariër geworden. Eindelijk gingen er voor mij geen dieren dood was mijn gedachte! En zolang ik 3 sterren vrije uitloopeieren kocht hadden de kippen het vast goed. Toch? Door zelf te koken en veel recepten uit te proberen was vegetariër zijn helemaal niet zo lastig. Gelukkig waren er (in 2009) al veel meer en lekkerdere vleesvervangers te koop. Het duurde nog jaren voordat ik me echt besefte dat het lot van dieren in de ei- en zuivelindustrie net zo schrijnend was. Dat mannelijke kuikens door de shredder gingen, alle mannelijke kalfjes geslacht worden, en ook de legkippen en melkkoeien geen goed leven hebben...
Oef. Er kwamen steeds vaker undercover beelden naar buiten van stallen en slachthuizen. De gewoonlijke praktijken, de machines en de misstanden. Ik kon het voor mezelf niet meer goedpraten, ik wist genoeg. Ik heb de dierlijke producten een voor een afgebouwd, eerst eieren, toen kaas, als laatste melkchocolade. Wat een opluchting was dat! Ik ontdekte dat kaas en melkchocolade echt verslavend waren geweest, ik moest echt een beetje afkicken. Maar het schuldgevoel wat van mijn schouders af was zo enorm. Veganisme was veel makkelijker en leuker dan ik dacht, en het voelt fantastisch om niet meer aan dierenleed bij te dragen.
En eerlijk? Ik zou willen dat ik de switch veel eerder had gemaakt ;)
Anno 2022 is er zoveel veranderd, de plantaardige revolutie is in volle gang. Van plantaardig vleesch & vis, plantenmelk, vegan kaas. Van de Vegan Junk Food Bar tot vegan leren schoenen, het is een feestje om veganist te zijn. Je hoeft niets meer te missen, alleen misschien éven te wennen. Vind jij ook dat de manier waarop dieren gebruikt en gedood worden niet oké is? Wie weet kun je vandaag wel een eerste stap maken door iets dierlijks te vervangen voor een plantaardig alternatief!
Carnisme
Veganisme is een ideologie, maar minder bekend is dat vleeseters ook een ideologie aanhangen: het carnisme. Omdat de carnistische ideologie zo wijdverspreid is zijn veel mensen zich hier niet eens bewust van. Het wordt namelijk door de maatschappij gezien als normaal, of de standaard. Toch is het wel degelijk een overtuiging.
Tip: lees ook eens deze blogpost van Plantaardiger over veganisme en carnisme.
Volg je me al op Instagram? Daar deel ik nog meer tips, inspiratie en informatie! www.instagram.com/katinkacares
Comments